Günümüzde küreselleşmenin etkisiyle bireyler ve şirketler birden fazla ülkede gelir elde etmektedir. Ancak bu durum bazı vergi sorunlarını da beraberinde getirir. Bunlardan en önemlisi ise çifte vergilendirme sorunudur. Çifte vergilendirme, aynı gelir üzerinden hem gelirin elde edildiği ülkede hem de kişinin yerleşik olduğu ülkede vergi ödenmesi anlamına gelir. Bu durum hem maliyetleri artırır hem de yatırım ortamını olumsuz etkiler.
Uluslararası yatırımların teşvik edilmesi, ticaretin kolaylaştırılması ve vergi adaletinin sağlanması için devletler arasında çeşitli anlaşmalar yapılmaktadır. Bunların başında ise çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları gelir. Bu anlaşmalar, aynı gelirin iki ülke arasında yalnızca birinde vergilendirilmesini veya biri tarafından alınan verginin diğer ülke vergisinden mahsup edilmesini sağlayarak mükerrer vergilendirmenin önüne geçer.
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Nedir?
Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması (ÇVÖA), iki ülke arasında imzalanan ve kişilerin ya da kurumların aynı gelir üzerinden iki kere vergi ödemesini engelleyen uluslararası sözleşmelerdir. Bu anlaşmalar hem bireyler hem de şirketler için önemli avantajlar sağlar.
Bu anlaşmalar sayesinde:
- Gelirin vergilendirileceği ülke belirlenir.
- Vergi oranları sınırlandırılır.
- Belirli gelir türleri (faiz, temettü, gayrimenkul gelirleri vb.) için özel kurallar konur.
- Vergi iadeleri ve mahsup mekanizmaları netleştirilir.
Türkiye, dış yatırımları teşvik etmek ve Türk yatırımcıların yurtdışındaki vergi yükünü hafifletmek amacıyla birçok ülkeyle bu tür anlaşmalar yapmıştır.
Türkiye’nin Çifte Vergilendirme Anlaşması Olan Ülkeler
Türkiye, şu ana kadar 80’den fazla ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması imzalamıştır. Bu ülkelerle yapılan anlaşmalar sayesinde, Türk vatandaşları ve Türkiye merkezli şirketler, yurtdışında elde ettikleri kazançlar için ya vergi muafiyetinden faydalanabilir ya da ödedikleri vergiyi Türkiye’deki beyanlarında mahsup edebilirler.
Türkiye’nin Anlaşmalı Olduğu Ülkeler
İşte Türkiye’nin çifte vergilendirme anlaşması yaptığı bazı ülkeler:
- Amerika Birleşik Devletleri (ABD)
- Almanya
- Arnavutluk
- Avusturya
- Azerbaycan
- Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)
- Bahreyn
- Bangladeş
- Belçika
- Beyaz Rusya
- Bosna-Hersek
- Bulgaristan
- Cezayir
- Çek Cumhuriyeti
- Çin Halk Cumhuriyeti
- Danimarka
- Endonezya
- Estonya
- Etiyopya
- Fas
- Finlandiya
- Fransa
- Güney Afrika
- Güney Kore
- Gürcistan
- Hindistan
- Hırvatistan
- Hollanda
- İngiltere
- İran
- İrlanda
- İspanya
- İsrail
- İsveç
- İsviçre
- İtalya
- Japonya
- Kanada
- Katar
- Kazakistan
- Kırgızistan
- Kuveyt
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)
- Letonya
- Litvanya
- Lübnan
- Lüksemburg
- Macaristan
- Makedonya
- Malezya
- Mısır
- Moğolistan
- Moldova
- Norveç
- Özbekistan
- Pakistan
- Polonya
- Portekiz
- Romanya
- Rusya
- Suudi Arabistan
- Sırbistan-Karadağ
- Singapur
- Slovakya
- Slovenya
- Suriye
- Sudan
- Tacikistan
- Tayland
- Tunus
- Türkmenistan
- Ukrayna
- Umman
- Ürdün
- Yemen
- Yeni Zelanda
- Yunanistan
Çifte Vergilendirme Anlaşmaları Kimler İçin Faydalı?
Bu anlaşmalardan hem bireysel hem de kurumsal düzeyde pek çok kişi faydalanabilir.
Başlıca yararlanıcılar şunlardır:
- Yurt dışında çalışan Türk vatandaşları
- Yurt dışında kira, faiz, temettü gibi gelirleri olan bireyler
- Uluslararası faaliyet gösteren Türk şirketleri
- Türkiye’de iş yapan yabancı şirketler
- Yabancı yatırımcılar
- Serbest meslek mensupları (danışman, yazılımcı, avukat vb.)
- Uluslararası hizmet ihracatı yapan firmalar
Vergi mevzuatı karmaşık olabileceğinden, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarından doğru biçimde yararlanabilmek için mali müşavir veya vergi danışmanlarından destek alınması tavsiye edilir.
